Spacerując po Brnie natknęłam się na kolorowy dom z pięknie zaprojektowanym ogrodem.
Okazało się , był to dom DušanaJurkoviča, słowackiego architekta.
Kim był Dušan Jurkovič?
Architektem, który regionalność podniósł do rangi sztuki, można jego działalność porównać do Stanisława Witkiewicz jako twórcy stylu zakopiańskiego.
Dušan Jurkovič (1868Turá Lúka-Słowacja – 1947 Bratysława)
Był absolwentem technicznej szkoły w Wiedniu. Pierwszą pracę podjął w ówcześnie znanej pracowni architektonicznej, projektując sieci kanalizacyjne na Słowacji. Późniejsza jego działalność projektowa wskazuje już na zainteresowania architektura lokalną i folklorem.
Zaprojektował Maměnkę i Libušin – dwa schroniska z elementami wołoszczyzny. Niezwykle efektowne są galerie – biało-czerwone.
Poeta w drewnie
tak w felietonie w 1899 r określił Josef Merhaut w felietonie.
Architekt stosował lokalne drewno jodłowe a nie egzotyczne jak w wówczas modnym stylu biedermeier. Belka nośna była zdobiona licznymi rzeźbieniami i malowana w technice laserunek, podobnie meble ciekawie rzeźbione.
Pamięci poległym
W czasie I wojny światowej (1915r) w Wiedniu zorganizowano Wydział Grobów Wojennych, którego oddziały terenowe ewidencjonowały poległych, dokonywały ekshumacji zwłok, a także projektowały i budowały cmentarze. Wówczas żołnierze wszystkich armii byli chowani na jednym cmentarzu, jedynie dzieleni w kwaterach zgonie z narodowością i wyznaniem.
Dušan Jurkovič był kierownikiem artystycznym Okręgu I „Żmigród”. Przez wielu był uznawany za najwybitniejszego twórcę cmentarzy.
Wg „Cmentarze z I wojny światowej w powiecie gorlickim” – Pawła Kutasia.
https://gorydlaciebie.pl/cmentarze-wojenne-w-beskidzie-niskim-projektu-dusana-jurkovica/
Brno
W 1905 architekt kupił grunt w Brnie. Zaprojektował i wybudował ten kolorowy dom z ogrodem. Brama wejściowa jest wizytówką– dwa gołębie z pięknymi ogonami, oczywiście drewniana.
Kilka zdjęć z wnętrza domu
W projekcie Dušana Júrgovica ogród i dom tworzą organiczną całość.
Zachowało się ukształtowanie terenu, łącznie ze schodami. Na podstawie projektów i zdjęć odtworzono pergolę i bramę wejściową. Przez lata oryginalne nasadzenia były zastępowane przypadkowymi roślinami. Z pierwotnej roślinności ostał się tylko orzech. Przeprowadzono badania, analizy projektów ogrodu.
Zostało odtworzone całe założenie ogrodowe.
Podcienia domu są łącznikiem między wnętrzem a ogrodem. Posadzone w kwadrat cztery brzozy nie tylko chronią przed słońcem okna holu w domu, ale tworzą również „hall ogrodowy”. Kiedy dom powstawał, działka była mocno nasłoneczniona i architekt zacieniał drzewami okna. Ogród jest na zboczu, teren zniwelowano tarasami. Niższy taras, z boku domu, to odtworzony „parter ozdobny” w części zachodniej. Są tam róże oraz nasadzenia barwnych bylin w podobnej kolorystyce jak mozaika na budynku. W części zachodniej jest sad i posadzone w rzędach krzewy owocowe, zakończone rzędem winorośli na ogrodzeniu.
Ogród jest praktyczny, wygodny w użytkowaniu (np. warzywnik przy drzwiach kuchennych) a jednocześnie atrakcyjny.
Wykonano kompleksową renowację i modernizację ogrodu. Niektóre rabaty odtworzona ze zdjęć i projektów inne zaprojektowano.
Ogród zaprojektowany jako prywatny został udostępniony publiczności wiosną 2011r. Przeobrażenie to spowodowało pewne zmiany np. w nawierzchni ścieżek, nasadzeń.
Uważam, ze inspiracja dobrze zaprojektowanym ogrodem może być doskonałą motywacją do dokonania zmian we własnym ogrodzie. Przemyślane projekty, staranne odbudowy i regularna pielęgnacja pozwolą stworzyć przestrzeń, która będzie cieszyć nas przez wiele lat. Przede wszystkim pamiętajmy, że ogród to miejsce, w którym możemy wyciszyć się, odpocząć i cieszyć się pięknem natury.
Źródła:
- Dušan Júrgovic. The Architekt and his House. Morawian Gallary in Brno.2010
- Paweł Kutaś - Cmentarze z I wojny światowej w powiecie gorlickim. Przewodnik
- strona internetowa - https://www.pustevny.cz/pl
- strona internetowa - gorydlaciebie/pl
.webp)
.webp)
.webp)
.jpg)
