Blog

Byliny cebulowe możemy sadzić na przełomie sierpnia i września. Nie należy jednak przesadnie opóźniać sadzenia cebul. Rośliny potrzebują czasu na ukorzenienie przed zamarznięciem gruntu. Również i nam lepiej się pracuje w słoneczną pogodę a nie w zimnym deszczu ze śniegiem.

Wybierając miejsce do sadzenia cebul musimy pamiętać o podstawowej zasadzie:

cebule gniją i w następstwie zamierają w stojącej wodzie, więc nie sadzimy w miejscu, gdzie wiosną są kałuże.

Jeśli posadzimy je za gęsto, rośliny będą słabo kwitły. Dobrze jest sadzić na głębokość 2-3 razy większą niż wielkość cebulek i zachować podobną odległość między nimi.

Wiosenne rośliny cebulowe po kwitnieniu zanikają.Po kilku tygodniach zanikają ich części nadziemne. Aby cebule się rozrastały trzeba pozwolić im zamierać w swoim tempie. Usuwamy dopiero żółte, zaschnięte liście,  wcześniej ucinamy przekwitłe kwiaty, aby rośliny nie tworzyły owoców.

Wiosną najwcześniej kwitną przebiśniegi i śnieżnik,ich kwiaty pojawiają się już na przedwiośniu.

Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis) kwitnie jako jedna z pierwszych krajowych roślin cebulowych.Zależnie od warunków pogodowych jej białe kwiaty ukazują się od stycznia do marca. Kwiaty są pachnące, lubiane przez pszczoły.

Pamiętajmy, że wszystkie jej części są lekko trujące, mogą podrażnić skórę. W Polsce są pod częściową ochroną.

W ogrodach często jest pochodząca z Azji Mniejszej śnieżyczka Elwasa (Galanthus elwasii).

Osiąga ok 15 cm wysokości. Świetnie wygląda w dużych grupach.

Nieco później kwitnie śnieżyca wiosenna (Leucojum vernum) - w marcu lub kwietniu. Osiąga 30 cm wysokości. Również kwitnie na biało. Toleruje glebę podmokłą, nie lubi suszy.

Wczesną wiosną kwitną również krokusy. Zależnie od pogody i miejsca położenia gatunki wczesnych krokusów zaczynają kwitnieniejuż w lutym, typowo – w marcu, a jeśli chłodna wiosna to dopiero w kwietniu.

W Tatrach kwitnie krokus spiski (Crocus scepusiensis), który jest gatunkiem chronionym.

Krokus wiosenny (Crocus vernus) pochodziz Europy Środkowej i łatwo zadamawia się w ogrodzie. W Sudetach spotykane są jego dzikie populacje. Gatunkiem powszechnie uprawianym jest podstawowy„fioletowy” krokus. W uprawie ogrodowej spotykamy oprócz fioletu również odcienie bieli i żółci.

Ponieważ są to drobne rośliny, najlepiej się prezentują w większych grupach; doskonale wyglądają  na dużej powierzchni pod drzewami lub krzewami.

Nie ma potrzeby wykopywać ich co roku. W ciągu kilku lat powstanie kępa krokusów, kwitnących z nowych bulw potomnych.Natomiast krokusy posadzone w trawniku z latami marnieją i zanikają. Przyczyniasię do tego konkurencja z trawami oraz koszenie, które uniemożliwia roślinie wzmocnienie bulwy dzięki wzrostowi po kwitnieniu.

W tym czasie kwitnie również śnieżnik i kosaciec cebulowy.

Śnieżnik (Chionodoxa) pochodziz rejonu Morza Śródziemnego, niebieskie, różowe lub białe kwiaty pojawiają się już w marcu/kwietniu. Kupując cebulki trzeba zwrócić uwagę na ich kolor; fioletowe  zakwitną na niebiesko, a białe/szare na różowo lub biało.

Najlepiej prezentują się w większej grupie. W dobrych warunkach śnieżnik szybko się rozrasta i może być konkurencją dla innych roślin.

W tym samym czasie kwitnie również kosaciec żyłkowany (Irys retucilata). Naturalnie rośnie na kamienistych zboczach w Turcji i Iranie. Pędy  do10-15cm są zakończone pojedynczym kwiatem niebieskim, fioletowym czy białym zależnie od odmiany.

W handlu dostępny jest również irys holenderski,pochodzący ze szkółek z zachodniej Europy. Często wymaga on ochrony na zimę,nie jest w pełni mrozoodporny w polskich warunkach.

W marcu pojawiają się wczesne tulipany.

Naturalnie rosną w miejscach z gorącym, suchymlatem na terenach stepowych w Azji Centralnej, Azji Mniejszej i w rejonie MorzaŚródziemnego.

Ich cebule są jednoroczne, co roku po kwitnieniu powstaje nowa cebula.

Gatunków jest ponad 100, a odmian jeszcze więcej.

 Gatunki botaniczne (tulipany Griega, tulipany Fosteriana, tulipany Kaufmanna) są niskie, osiągająok 20 cm i kwitną wcześnie, już w marcu.

Na przełomie marca i kwietnia kwitną cebulica i puszkinia.

Puszkinia (Puschkinia scilloides) jest mrozoodporna.Naturalnie rośnie na Kaukazie i w Azji Mniejszej. Pora kwitnienia zależy od warunków pogodowych. Ciekawe kwiatostany o płatkach błękitnych z ciemniejszym niebieskim paskiem wyrastają do 12-15cm wysokości. Przed latem zamiera na okres spoczynku. Dobrze jest posadzić cebulki w odległości kilku centymetrów, żeby miały miejsce na wytworzenie kępy. W jednym miejscu mogą rosnąć kilka lat bez wykopywania.

Podobnie cebulicy (Scilla) nie ma potrzeby wykopywać corocznie.

Cebulica dwulistna (Scillabifolia) jest gatunkiem krajowym. Na naturalnych stanowiskach występuje tylko w Bieszczadach, w lasach bukowych. Niebieskie kwiatostany osiągają 10-15cm. Latem ma okres spoczynku. Podlega częściowej ochronie co  oznacza że nie można jej wykopywać ani zrywaćz naturalnych stanowisk bez zgody regionalnego konserwatora przyrody.

Czasami wydzielany bywa kolejny gatunek cebulica trójlistna (Scilla kladni) występująca również wpołudniowo-wschodniej Polsce.

Najbardziej popularna jest cebulica syberyjska (Scilla siberica). Naturalnie rośnie w świetlistych lasach na terenie Europy południo-wschodniej, na Kaukazie i w Azji Mniejszej. Jest to ekspansywna bylina. Niebieskie kwiaty pojawiają się na bezlistnej łodyżce o wysokości 10-20cm. Przed latem zamiera na okres spoczynku. Świetnie nadaje się do posadzenia pod drzewami liściastymi. Nie potrzebuje corocznego wykopywania, a ponieważ rośnie intensywnie, szybko tworzy wczesną wiosną duże niebieskie powierzchnie.

 W kwietniu przy przeciętnych  warunkach pogodowych kwitną hiacynty, narcyzy, szafirki, szachownice i kolejne tulipany.

Według greckiej mitologii kwiat hiacynta powstał z krwi zabitego przypadkowo kochanka Apollina, królewicza spartańskiego Hiacynta.Niewątpliwie był uprawiany już w czasach starożytnych we wschodnich krajach śródziemnomorskich, skąd pochodzi. W Polsce hiacynty kwitną od kwietnia tworząc pachnący  kwiatostan o wysokoścido 40 cm. Odmiany są w kolorach od żółtego przez biały i różowy,niebieski,  karminowy  do fioletu.

Mimo, że nazwę narcyza kojarzymy z greckim bożkiem,nazwa rośliny po grecku oznacza usypiam. Kwiaty narcyzów są pachnące.

Rodzaj Narcyz (Narcissus) liczy ponad 70 gatunków i znacznie więcej odmian. Jednym z gatunków jest narcyz żonkil (Narcissusjonguilla), który nie jest mrozoodporny. W Polsce praktycznie nie jest uprawiany.

W ogrodach popularne są dwa gatunki.

Narcyz biały (Narcissus poeticus), któryczęsto dziczeje.

Narcyz trąbkowy (Narcissus pseudonarcisss), od którego pochodzi grupa mieszańców.

Narcyzy ten kwitnie wczesną wiosną, rozpoczyna już w marcu.  Zależnie od odmiany dorasta z kwiatem od 15 cm do 80 cm wysokości, a trąbkowate kwiaty są w barwach od białej przez wszystkie odcienie żółci do żółto-pomarańczowej.

Naturalnie narcyz rośnie w Afryce, Azji i w niektórych krajach Europy (Wielka Brytania,Niemcy, Holandia, Włochy, Hiszpania, Portugalia i Francja).

Zgodnie z przyjętym przez botanikównazewnictwem  nazwa żonkil dotyczy jedynie narcyza żonkila (Narcissus jonquilla). Zwyczajowo żonkilami nazywane są pełne odmiany narcyza.

‍

Również w kwietniu kwitną szafirki.

Krajowym gatunkiem jest szafirek miękkolistny(Muscari comosum). Podlega on ścisłej ochronie. Rośnie na suchych murawach na południu kraju.

Szafirków jest kilkadziesiąt gatunków. Rosną w rejonie Morza Śródziemnego i w Azji Mniejszej. Uprawiane u nas gatunki nie są wymagające. Tworzą, zależnie od odmiany od białego przez różowy do szafirowego,male kwiatostany. ( do 20 cm).

Szachownica zwana też koroną (Fritillaria)to już okazała bylina cebulowa. Niektóre dorastają do 150 cm wysokości, ale jest to roślina trująca.

W Polsce naturalnie występuje szachownica kostkowata (Fritillariameleagris). Jest pod ścisła ochroną, znajduje się na czerwonej liście jako gatunek krytycznie zagrożony. Bywa spotykana na mokrych łąkach.

W ogrodach popularnością się cieszy szachownica cesarska (Fritillaria imperialis). Naturalnie rośnie w Azji Południowej. Osiąga 80 – 150 cm wysokości  okazałe kwiaty są w prawie każdym kolorze, poza odcieniaminiebieskiego. Odmiany są od prawie czarnego, przez odcienie czerwieni, żółtegodo białych.

Od przełomu kwietnia i maja zaczyna się bogactwo kolorów wiosennych bylin.

Kwitną tulipany, narcyzy, hiacynty.

W kwietniu pojawiają się kwiaty kolejnych tulipanów np. odmiany z grupy Darwina. Osiągają one ok 50 cm wysokości o prostychkwiatach, najczęściej jednobarwnych.

W maju już dominują tulipany o ciekawych kształtachi barwach, np. tulipany liliokształtne, papuzie czy Rembrandta (o pstrych kwiatach).

W maju kwitnie popularny śniedek (Ornithogalum).

W Polsce, spośród ponad 200 gatunków, rośnie śniedek baldaszkowaty (Ornithogalum angustifolium). Ponieważ kwiaty są otwarte krótko, jedynie po południu nazywana jest śpioszkiem. Doskonały do ogrodów naturalistycznych, jednak powinniena być kontrolowany, bo  potrafi szybko się rozrastać i niestety jest to roślina trująca

Cebule czosnków sadzimy stosunkowo późno, od połowy września do połowy października.

Wybór czosnków jest olbrzymi. Możemy posadzić niskie gatunki jak czosnek katawski, czosnek Krzysztofa, czosnek neapolitański czy czosnek złocisty, dorastające do ok. 30 cm. Czosnek olbrzymi z kolei dorasta do  70 – 120 cm wys.

Rodzaj czosnek obejmuje również znane gatunki jadalne jak cebula siedmiolatka oficjalnie czosnek dęty (Allium fitulosum), czosnek cebula (Allium cepa), czosnek syberyjski (Allium sibiricum), czosnek szczypiorek (Allium schoenoprasum), czosnek por (Allium porrum) czy czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum).

W Polsce naturalnie rośnie ponad 10 gatunków czosnków.

Czosnek niedźwiedzi występuje w żyznych lasach liściastych na południu kraju. Podlega częściowej ochronie. Czosnek syberyjski jest rzadki w Karpatach i Sudetach, podlega ścisłej ochronie. Zkolei czosnek skalny rośnie namurawach skalnych, też jest gatunkiem rzadkim, a czosnek kątowy (pod ochroną) preferuje wilgotne łąki.

Jednak jako ozdobnedominują gatunki obce.

Znane są liczne odmiany czosnku olbrzymiego (Allium gigantem). Możemy posadzić odmiany o fioletowych kwiatostanach np.„Globemaster” „Gladiator”, Lucy Ball”, „Ambasador” czy o białych „MountEverest” i „Mont Blanc”. Kwitnie czerwiec –lipiec.

Oryginalny jest czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon). Jak wszystkieczosnki ozdobne ma piękny kwiatostan ale dwubarwny, który z czasem ciemnieje do purpurowego. W Polsce już nie występuje naturalnie. Czosnek ciemnofioletowy (Allium astroviolaceim) ma również odmiany jasnoróżowe. Jako rośliny okrywowe możemy stasować nie tylko czosnek niedźwiedzi ale również delikatny, o żółtych drobnych kwiatach czosnek złocisty (Allium Molly). Również niski a szerokim liśćmi i dużymi kwiatostanami jest czosnek karatawski (Allium karataviense). Czosnki złocisty i karatawski dorastają do 25–30cm i kwitnąw maju-czerwcu. Czosnek złocisty jest podobnej wysokości, a zaczyna kwitnąć jużw kwietniu.

Lilie toogromna grupa licząca tysiące odmian i kilkadziesiąt gatunków.

W Polsce dziko rośną dwa gatunki i oba podlegają ścisłej ochronie. Lilia złotogłów (Lilium martagon) rośnie w lasach liściastych. Lilię bulwkowatą (Lilium bulbiferum) można spotkać na łąkach górskich w piętrze reglowym.

W polskich warunkach rosną dwie główne grupy odmian. Mieszańce azjatyckie, które dobrze zimują oraz mieszańce orientalne z oryginalnymi kwiatami, ale są mniej mrozoodporne. Jest również i trzecia grupa tzw. lilie drzewiaste – mieszańce dwóch poprzednich grup.

Wyróżniasię również grupy odmian pochodzące od określonego gatunku:

-mieszańce martagon (marhan) – od krzyżówki lilii złotogłów (Lilium martagon ) z lilią Hansona

-mieszańce candidum – jedne z najstarszych odmian, jedną z nich jest biała liliaświętego Antoniego

Najlepszym terminem sadzenia cebul lilii jest przełom września i października, nie później jednak niż do końca października.

Lilie kwitną w pełni lata, wiele odmian i gatunków mocno pachnie. Kwiaty pojawiają się na końcu mało dekoracyjnych łodyg, dlatego dobrze jest posadzić je między innymi roślinami, które je przesłonią, np. w niewysokie krzewy.

‍

Cebulowe to  grupa roślin, która wymaga wczesniejszego posadzenia, początkowo bez efektu. Kwiaty pojawią się dopiero po okresie zimowym. Warto jest zaplanować takie miejsce w ogrodzie, żeby wiosenne rośliny cebulowe były widoczne z okien lub niedaleko ściezki, po której chodzimy przez cały rok. Wczesną wiosną rzadziej chodzimy do ogrodu.

Kwiaty roślin cebulowych równiez i latem urozmaicą ogród.

Dlatego nie zapominajmy o posadzeniu roślin celulowych na jesieni.

‍

‍